Vliegen, het staat steeds meer ter discussie. Er is een groeiend besef dat vliegen verreikende gevolgen heeft voor het klimaat en dat niet iedereen meer te pas en te onpas het vliegtuig in kan blijven stappen. Dit leidt steeds vaker tot vliegschaamte, een gevoel van schaamte als je dan tóch het vliegtuig neemt.
Wat is vliegschaamte?
Zoals iedereen tegenwoordig weet, is vliegen zeer belastend voor het milieu. Toch kom je soms niet onder vliegen uit. Maar het knagende gevoel van schaamte als je tegen beter weten in weer een ticket hebt geboekt en het vliegtuig in stapt - dát is vliegschaamte. Wanneer je dit gevoel hebt, loop je er waarschijnlijk niet snel meer mee te koop als je weer naar een ver land vliegt. Het maken van verre reizen kan nog steeds je ultieme droom zijn, maar dat knagende gevoel van schaamte blijft je achtervolgen.
Klimaatangst en vliegschaamte
In Zweden leeft flygskam al langer. Hier is deze vliegschaamte voortgekomen uit klimaatangst, een bezorgdheid over de klimaatverandering. Online wordt er veel kritiek geleverd op degenen die wél het vliegtuig in stappen. Deze zogeheten planeshaming houdt in dat er kritische reacties geplaatst worden onder berichten van influencers die de hele wereld over reizen. Dus degenen die nog geen vliegschaamte ervaren, krijgen het online wel aangepraat. De Zweedse ontwikkelingen hebben al tot concrete acties geleid. Zo schreven meer dan veertienduizend mensen zich in voor de campagne ‘Ik blijf aan de grond’, waarbij ze zich collectief inzetten om een jaar lang niet te vliegen.
Alternatief reizen: #ikreisanders
In Nederland is vliegschaamte een relatief nieuw fenomeen. Toch komt er ook hier steeds meer aandacht voor het onderwerp. Zo vraagt de Jonge Klimaatbeweging aandacht voor klimaatneutraal reizen met de campagne #ikreisanders. Via deze campagne willen ze jongeren activeren om alternatieven voor een vliegreis te overwegen.
De positieve gevolgen van vliegschaamte
Het meest ideale gevolg? Als dat knagende gevoel van vliegschaamte ertoe leidt dat steeds meer mensen het vliegtuig links laten liggen. Zo ver is het helaas nog niet, want het aantal passagiers op de Nederlandse luchthavens stijgt jaarlijks nog gestaag. Toch hopen wij dat er steeds meer aandacht komt voor duurzaam reizen en dat meer mensen op zoek gaan naar alternatieve manieren van reizen. En er is hoop! Zo lijken treinreizen gelukkig steeds meer in populariteit toe te nemen.
De vliegtaks: belasting op vliegen
Gedragsverandering kost tijd, maar het milieu heeft natuurlijk niet zoveel tijd. Kortom, er mag sneller actie ondernomen worden. Een manier om te sturen op gedragsverandering is bijvoorbeeld door belasting te heffen. Dit gebeurt tenslotte ook bij alcohol en tabak, dus waarom ook niet op vliegen? Dit wordt nu werkelijkheid: er komt een vliegtaks. Ongeacht de bestemming wordt er een belasting geheven van 7 euro per ticket. Een goed begin, maar dit tarief is waarschijnlijk nog te laag om mensen daadwerkelijk te ontmoedigen. Toch zou het mooi zijn als steeds meer mensen hierdoor op zoek gaan naar alternatieve manieren om te reizen en er meer open voor staan om bijvoorbeeld een treinreis te boeken.
Hoe ga je om met vliegschaamte?
Een gezonde dosis vliegschaamte kan geen kwaad. Het zal het klimaat juist goed doen als dit je doet beseffen dat je niet altijd het vliegtuig hoeft te pakken. Verder zijn er verschillende manieren om met dit gevoel van schaamte om te gaan. Allereerst is het belangrijk om per vlucht af te wegen of je vlucht wel echt nodig is. Kun je er op een andere manier naartoe, of is vliegen echt de enige oplossing? Overweeg alle alternatieve reismethoden op een weloverwogen manier. Als vliegen écht de enige uitweg is, zorg dan voor compensatie van je CO2-uitstoot en boek een efficiënte vliegreis, bijvoorbeeld door het boeken van een directe vlucht. We vertellen je in onze andere blog alles over hoe je duurzamer kunt reizen.
Nu vliegen steeds meer ter discussie staat, hopen wij dat er uiteindelijk een verandering in gedrag plaats zal vinden. Minder vliegen is daarbij het uitgangspunt. En als het dan écht moet, ga dan op een bewuste manier met jouw vlucht om. Daar kan een gezonde dosis vliegschaamte hopelijk gewoon wat bij helpen.
